Btw-aftrek voor weggeschonken goederen: nieuwe formaliteiten

Als u als handelaar/onderneming goederen koopt, dan kan u de btw op de aangekochte goederen meteen aftrekken. Als u die goederen achteraf toch niet verkoopt maar ze voor uzelf gebruikt of ze wegschenkt, dan moet u daar voor uzelf weer btw op aanrekenen. Er zijn uitzonderingen mogelijk. Sinds 2019 zijn die uitzonderingen strikt geregeld maar op 1 juli zijn de regels een beetje veranderd.

Voedingsmiddelen

In 2019 werd de problematiek van het wegschenken van handelsgoederen grondig hervormd. Er was enerzijds een KB van 28 mei 2019 dat de aftrek regelt voor weggeschonken voedingsmiddelen en anderzijds een wet van 7 april 2019 over de niet-voedingsmiddelen.

Schenkt u voedingsmiddelen weg, dan kan u die btw-aftrek toch behouden als de schenking gedaan werd voor 'liefdadigheidsdoeleinden' en de voedingsmiddelen niet meer verkocht kunnen worden aan de 'oorspronkelijke commercialisatievoorwaarden'. Het gaat dan om voedingsmiddelen die net vóór of op vervaldag zijn en die weggegeven worden aan bepaalde organisaties.
Origineel was voorzien dat als u goederen schenkt aan caritatieve organisaties, deze organisaties erkend moeten zijn door de bevoegde overheid. Maar niet elke “bevoegde overheid” heeft zo'n formele erkenningsprocedure. Daarom volstaat het voortaan dat de betrokken organisatie een verklaring kan voorleggen vanwege de bevoegde overheid waarin deze bevestigt dat de organisatie voldoet aan alle voorwaarden.

Het nieuwe KB waarin deze versoepeling staat, bepaalt ook nog dat verdeelplatformen (organisaties die de goederen niet zelf aan behoeftigen verdelen maar ze doorgeven aan andere instanties) in aanmerking komen als “begunstigde van de schenking”. Maar die verdeelplatformen moeten wel erkend worden door de fiscus.

Anderzijds brengt het nieuwe KB ook een verstrenging met zich mee. Om te vermijden dat u btw verschuldigd bent op de schenking moet u enkele formaliteiten vervullen. Voor elke individuele schenking moet u een document opstellen waarop u gegevens vermeldt waaruit blijkt dat de btw-vrijstelling terecht is. Het nieuwe KB verplicht u om voortaan te vermelden waarom de goederen niet meer kunnen verkocht worden tegen de normale commercialisatievoorwaarden.

Niet-voedingsmiddelen

Ook niet-voedingsmiddelen kunnen weggeschonken worden zonder dat er btw verschuldigd is wegens onttrekking. De belangrijkste voorwaarden zijn dat het moet gaan om 'levensnoodzakelijke niet-voedingsmiddelen', die niet meer verkocht kunnen worden tegen de oorspronkelijke commercialisatievoorwaarden en die worden weggeschonken voor liefdadigheidsdoeleinden.

Het nieuwe KB verduidelijkt dat de goederen die u schenkt, levensnoodzakelijke niet-voedingsmiddelen moeten zijn “waarvan de wederverkoopwaarde aanzienlijk vermindert vanaf het eerste gebruik”.

Verder gaat het KB in op de redenen waarom de goederen niet meer verkocht kunnen worden aan de normale prijs: de oorzaak daarvan moet namelijk zijn:

de houdbaarheidsdatum of de gebruiksdatum van het goed nadert of is verlopen op het tijdstip van de onttrekking van het goed;

de verpakking van het goed is beschadigd of niet in overeenstemming met de commercialisatiestandaard van de fabrikant of handelaar;

het goed beantwoordt niet aan de productiestandaard vastgelegd door de fabrikant; of

 de gebruikelijke commercialisatieperiode voor het goed is verlopen.

De belastingadministratie had dit eerder al toegelicht in een circulaire. Ook andere elementen uit die circulaire worden nu opgenomen in het KB. Caritatieve organisaties die geen formele erkenningsprocedure hebben, worden toch aanvaard als 'begunstigde van de schenking' als de bevoegde overheid bevestigt dat zij aan alle voorwaarden voldoen en ook verdeelplatformen komen in aanmerking als begunstigde.
Maar ook hier komt er een verplichting bij: u moet voortaan melden waarom de goederen niet meer kunnen verkocht worden tegen de normale commercialisatievoorwaarden.

Sinds 1 juli 2020

De regeling geldt voor “onttrekkingen” sinds 1 juli 2020. In de mate dat het KB eigenlijk de regels van de circulaire overneemt maakt dat niet zoveel uit, maar u moet dus wel voor ogen houden dat u voortaan ook melding moet maken van de reden waarom u de goederen niet meer aan de normale verkoopprijs zou kunnen verhandelen.